پرتال پارس پروژه به منظور تسهیل در فرایند نگارش تحقیقات ، پروپوزال ومقاله دانشجویان منابع مورد نیاز تحقیقاتی و پژوهشی را برای دانشجویان این رشته گرداوری نموده است برای مشاهده هر بخش روی عنوان مطلب کلیک نمایید
پروپوزال های آماده رشته های علوم انسانی و روانشناسی ، علوم تربیتی ، علوم اجتماعی
مقالات ترجمه شده روانشناسی ، علوم تربیتی ، علوم اجتماعی
معرفی رشته روانشناسی
رشتهای کاملاً کاربردی و البته منزوی و متاسفانه به باور بعضی غیر ضروری! زندگی یعنی نحوه درک و فهم ما از محیط و عکسالعمل و رفتار ما در برابر آن.
روانشناس به بررسی نحوه ادراک محیط توسط موجود زنده یعنی ما دانشآموزان از محیط خود و چگونگی رفتار ما در شرایط خاص می پردازد.گرچه موجود زنده شامل غیر انسان نیز میشود ولی هدف اصلی این رشته بررسی وضعیت انسان است.
تعریف
روانشناسی، علم کاربردی مطالعه رفتار و فرایندهای ذهنی بر اساس یافتههای علمی و تحقیق شده میباشد. رفتار به فعالیتها و اعمالی اشاره دارد که قابل مشاهده و قابل اندازه گیری میباشند، مانند صحبت کردن و راه رفتن، اما فرایندهای ذهنی به اعمال و فرایندهایی اشاره دارد که به صورت مستقیم قابل دیدن و درک کردن نیست و نمود آنها را میتوان در رفتار و دیگر فرایندها مشاهده کرد، مانند تفکر و یا هیجان و ترس. امروزه، روانشناسی از سنین خردسالی و نوجوانی گذشته و پا به مرحله جوانی و بزرگسالی گذاشته است و به درجهای از ثبات و استحکام رسیده است (شاملو، ۱۳۷۰).
روانشناسی
روانشناسی با در نظر گرفتن نیازهای طبیعی انسان و درک روح زمان ، به عنوان پرچمدار مطالعه پیچیدگیهای بشر امروز است. در یک تعریف ساختار شکن از روان شناسی، «روان شناسی عبارت از کشف دروغهایی است که به خود می گوییم و همچنین تعیین حد و مرز راست هاست» در این تعریف انسان موجودی است که نخست باید خود را فتح کند. در نتیجه صداقت تمام عیار با خود پایه روان شناسی است. این تعریف روان شناسی را با خود شناسی پیوند می زند.
گرایشها
روانشناسی رشته نسبتا جدیدی است که هنوز مراحل تکاملی را می گذراند. با وجودی که انجمن روان شناسی آمریکا تا کنون ۵۳ زمینه مختلف روانشناسی را شناسایی کرده است، اما به دلیل تنوع رفتارهای انسانی، زمینه های تازه به طور مستمر در حال پدید آمدن هستند.
به دلیل آنکه روانشناسی با موضوعات دیگری از قبیل زیست شناسی، فلسفه، انسان شناسی و جامعه شناسی نیز ارتباط دارد، شاخه های جدید پژوهشی و کاربردی به طور مستمر در حال شکل گیری است.
برخی از رشته های روانشناسی هم اکنون کاملا جا افتاده اند و بسیاری از دانشگاه ها به ارائه دوره های آموزشی و مدرک دانشگاهی در آنها می پردازند.
این رشته ها شامل موارد زیر است:
روانشناسی کودکان استثنایی:
شاخهای از دانش روانشناسی است که به تعریف کلیه مسایل مربوط به کودکان استثنایی از گستره کودکان تیزهوش تا کودکان عقب مانده ذهنی، کودکان نابینا و کم بینا، کودکان ناشنوا و کم شنوا، کودکان دارای ناتوانی های تکلمی، و کودکان دارای ناتوانی های حرکتی و ذهنی، و تمامی امور و تعاریف مربوط به پیشگیری و شناخت و آموزش این کودکان میپردازد.
روانشناسی بالینی:
روانشناسی بالینی شاخهای از روانشناسی است که به درک، پیش بینی و درمان نابهنجاری، ناتوانی و آشفتگیهای شناختی، هیجانی، زیست شناختی، روان شناختی، اجتماعی و رفتاری کمک میکند و در گستره وسیعی از جمعیتهای در جستجوی درمان کاربرد دارد. نقشهای شش گانه آن عبارت است از: ارزیابی و تشخیص، مداخله و درمان، مشاوره، آموزش و نظارت بر کار رواندرمانگرها، پژوهش و مدیریت. غالب کارهای روانشناس بالینی در راستای درمان و تشخیص، آموزش و پژوهش است.
زیست روانشناسی:
زیست روانشناسی شاخهای از روانشناسی است که به تحلیل چگونگی تاثیر مغز و انتقال دهندههای عصبی بر رفتارها، افکار و احساسات میپردازد. این رشته را میتوان به صورت ترکیبی از روانشناسی پایه و علم اعصاب در نظر گرفت. این رشته با نامهای دیگری چون روانشناسی زیست شناختی، روانشناسی فیزیولوژیک و علم اعصاب رفتاری نیز شناخته میشود. زیست روانشناسان به بررسی چگونگی تعامل فرایندهای زیستشناختی با هیجانات، شناختها و سایر فرایندهای ذهنی میپردازند. رشته زیست روانشناسی با رشتههای دیگری چون روانشناسی تطبیقی و روانشناسی تکاملی ارتباط دارد.
روانشناسی رشد:
روانشناسی رشد شاخهای از علم روانشناسی است که به توصیف و تبیین تغییرات در طول زندگی فرد میپردازد و از رشتههای مختلف زیستشناسی، جامعهشناسی، تعلیم و تربیت و پزشکی کمک میگیرد. اگر چه روانشناسی رشد به تمام مراحل زندگی انسان از تولد تا مرگ میپردازد، اما بر کودکی و نوجوانی تأکید دارد.
روانشناسی قانونی:
روانشناسی و پزشکی قانونی در مراحل رشد و تحول خود به اهداف یکدیگر نزدیک شدهاند. در واقع هر دو رشته با مساله انحراف اجتماعی سر و کار دارند که موجب ایجاد امنیت در جامعه میشوند. روانشناسی قانونی به بررسی علل رفتار فردی و تغییر این رفتارها در حیطه قانون میپردازد و تلاش میکند رفتارهایی که از لحاظ قانونی نابهنجار بشمار میروند مورد بررسی و تفحص قرار دهد.
روانشناسی مدرسه:
روانشناسان مدرسه در داخل سیستم آموزشی کار میکنند و به دانشآموزان در زمینههای هیجانی، اجتماعی و تحصیلی کمک میکنند. هدف روانشناسی مدرسه، همکاری با اولیاء، معلمان و دانشآموزان در جهت ایجاد یک محیط آموزشی سالم با تمرکز بر نیازهای دانشآموزان است.
روانشناسی مدرسه یک حرفه ی نسبتاً جدید است. انجمن ملی روانشناسی مدرسه (NASP) در آمریکا در سال ۱۹۶۸ تأسیس شد و این رشته به طور رسمی به عنوان یک تخصص دکتری توسط انجمن روانشناسی آمریکا (APA) شناخته شد. در سال ۲۰۰۲، روانشناسی مدرسه یکی از ۱۰ حرفه پرطرفدار در آمریکا بوده و تقاضا برای روانشناسان مدرسه همچنان رو به افزایش است.
روانشناسی صنعتی-سازمانی:
یکی از شاخههای جدید علم ومعرفت که مساله نیروی انسانی ودیگر جنبههای مربوط دنیای کار را در کانون توجه خود دارد،روان شناسی صنعتی وسازمانی است. این شاخه از دانش مطالعه علمی رابطه میان انسان ودنیای کار را وجهه همت خود قرار داده است. در واقع ،کاربرد و بسط وگسترش اصول روانشناسی است به مسایلی که انسان در تجارت و صناعت با آنها دست به گریبان است. از آنجا که شاخه روانشناسی صنعتی و سازمانی یکی از شاخههای کاربردی و فعال رشته مهم روانشناسی است و همچنین کشور نیز در آستانه توسعه اقتصادی و صنعتی است لذا استفاده از خدمات مشاوره روانشناسی صنعتی و سازمانی یکی از ضروریات دنیای تولید و کار است و بدون این گونه خدمات تولید با کیفیت در دنیای پر رقابت فعلی با مشکل روبروست. خدمات مشاورهای با حل و فصل مشکلات کارکنان در ابعاد مختلف میتواند تخصص، انرژی و توان کارکنان را در اختیار اهداف و ماموریت سازمان قرار دهد.
روانشناسی اجتماعی:
روانشناسی اجتماعی مطالعه موضوعات، مشکلات و مسایل مرتبط با روانشناسی و جامعهاست. روانشناسی اجتماعی، اثرات حضور دیگران را بر رفتار فرد یا رفتار خود را تحت تأثیر گروه مورد بررسی و مطالعه قرار میدهد. روشن است که تأثیر دیگران بر فرد مستلزم وجود روابط متقابل بین خود با دیگران است، بنابراین به یک تعریف دیگر روان شناسی اجتماعی به عنوان علم مطالعه رفتار متقابل بین انسانها یا علم مطالعه تعامل انسانها شناخته میشود.
روانشناسی در ایران
روانشناسی تحت عنوان علم النفس یا اخلاق ، بیش از هزار سال به عنوان یکی از شاخههای اصلی فلسفه در مراکز علمی ایران تدریس شده است. از رازی و ابن سینا و ناصر خسرو تا ملاصدرا کمتر متفکری را سراغ داریم که در آثار خود به این علم نپرداخته است.
به رغم رونق و شکوه آغازین ، تا اوایل دهه ۱۳۴۰ فعالیت چشمگیری در روانشناسی وجود نداشت و این علم یا به عنوان بخشی از برنامههای رشته فلسفه و علوم تربیتی و یا به صورت بخشی از دورههای تربیت معلم تدریس میشد. دهه ۱۳۴۰ را باید دهه گسترش سازمانی روانشناسی در ایران نامید، چون طی این ده سال دوره لیسانس روانشناسی نخست در دانشگاه تهران و بعدها در سایر دانشگاههای ایران تأسیس گردید. در دانشگاه تهران دوره فوق لیسانس روانشناسی بوجود آمد و مؤسسه روانشناسی بنیان گذارده شد. برخی از این تحولات حاصل کوششهای دکتر محمود صناعی بود که در همان دوره پا به صحنه روانشناسی ایران گذاشت. خدمت بزرگ دکتر صناعی ترجمه کتاب اصول روانشناسی در سال ۱۳۴۲ بود.
در سال ۱۳۴۴ دکتر سعید شاملو بنیان گذار روانشناسی بالینی ایران اولین کلینیک مرکز مشاوره و راهنمایی در دانشگاه تهران را تأسیس کرد و بعدها بتدریج چنین مراکزی در دیگر دانشگاهها تأسیس شد. با گسترش دورههای روانشناسی در دانشگاههای کشور کوششهای فراوانی در زمینه تألیف و ترجمه مکتب درسی در این رشته به عمل آمد. از آن جمله اصول روانشناسی عمومی (۱۳۴۸) تالیف دکتر سیروس عظیمی ، کلیات روانشناسی علمی (۱۳۴۹) به ترجمه دکتر امیر هوشنگ مهریار و دکتر رضا شاپوریان. اصول روانشناسی (۱۳۵۲) به ترجمه و اقتباس دکتر محمد ساعتچی.
معرفی رشته علوم اجتماعی
دیباچه: سالانه بیش از ۸۰ میلیون نفر به جمعیت جهان اضافه میشود. به همین دلیل سن نیمی از جمعیت جهان کمتر از ۲۵ سال است و در این میان بیش از یک میلیارد جوان در سنین ۱۵ تا ۲۴ سال قرار دارند و این بیانگر آن است که کشورهای دنیا بخصوص کشورهای در حال توسعه که بیشتر جمعیت جهان به آنها اختصاص دارد، در سالهای آینده با معضلات اجتماعی بسیاری در شهرها و روستاها رو به رو خواهند شد. به زبان دیگر تقاضای اجتماعی برای آموزش، بهداشت، اشتغال، مسکن و در مجموع رفاه اجتماعی بیشتر میشود و در نتیجه وجود مختصصانی که با پژوهش، مطالعه و برنامهریزی, راههای رسیدن به رفاه اجتماعی را بیابند، بسیار ضروری است. هدف رشته علوم اجتماعی تربیت متخصصانی است که نیاز جامعه را در زمینههای فوق برآورده سازند. اما چون عنوان علوم اجتماعی دارای مفهوم وسیعی است، رشته علوم اجتماعی به گرایشهای متفاوتی تقسیم شده است. برهمین اساس علوماجتماعی دارای چهار گرایش پژوهشگری اجتماعی، برنامهریزی اجتماعی ، رفاه و تعاون اجتماعی و مردمشناسی است.
گرایش پژوهشگری اجتماعی:
هدف پژوهشگری اجتماعی ساختن انسان جامعهشناس است. انسانی که بتواند با مطالعات دقیق نظری و عملی به عنوان یک محقق، سطح آگاهیهای اجتماعی را بالا برده و پاسخگوی نیاز مراکز آموزشی، پژوهشی و خدماتی باشد؛ یعنی نتایج تحقیقات او به ما بگوید که چگونه میتوان از بحرانهای اجتماعی عبور کرد و به آرامش و رفاه رسید. درسهای پژوهشگری اجتماعی دارای سه شاخه است. در یک شاخه مهارت در عملیات تحقیقی آموزش داده میشود، شاخه دیگر مبانی جامعهشناسی است که پایههای علم جامعهشناسی را از نظر مفهومی معرفی میکند و شاخه سوم نیز مباحث جمعیتشناسی است که از درس مبانی جمعیتشناسی شروع میشود و به تحلیل جمعیت، تحلیل حرکتهای جمعیتی و کاربردهای جمعیتشناسی در مباحث اجتماعی و اقتصادی ختم میگردد.
معرفی گرایش های رشته علوم تربیتی
گرایش تکنولوژی آموزشی:
تکنولوژی آموزشی در لغت از واژههای خاص “تکنو” به معنی برخورد سیستماتیک با پدیدههای علمی, “لوژی” به معنای شناخت، و “آموزش” به معنای فعالیتهای هدفمندی است که مربیان یا معلمان انجام میدهند تا تغییر رفتار یا توانایی تغییر رفتار در فراگیرنده به وجود بیاید. از همین جا مشخص میشود که تکنولوژی آموزشی به معنای شناخت پدیدهها یا روشهای دقیق آموزشی برای رسیدن به اهداف آموزشی است.
همانطور که گفتیم این یک تعریف لغوی است. اما در تعریف مفهومی باید گفت که تکنولوژی آموزشی شامل تئوریها و اجرای اعمال طراحی، رشد، کاربرد، مدیریت و ارزشیابی فرآیندها و منابع یادگیری میشود.این فرآیند از یک سو نگاهی خُرد و موشکافانه دارد؛ زیرا برای تسهیل فراگیری به تک تک فراگیران به صورت خُرد توجه میکند و از سوی دیگر کیفیت آموزشی را بهصورت کلی در نظر میگیرد و در این راستا به طراحی علمی، رشد علمی، کاربرد و مدیریت این فرآیند میپردازد.در کل میتوان گفت که رشته تکنولوژی آموزشی تلاش میکند تا با طراحی دقیق و صحیح نظام آموزشی، به معلمها بیاموزد که چگونه معلمی ورزیده، کاردان و ماهر شوند و تدریس خود را بر پایه بهترین شیوه یادگیری, استوار کنند. این دانش همچنین به مسؤولان نظام آموزشی بهترین راه تدوین کتب درسی، مدیریت آموزشی و ارزشیابی آموزشی را نشان میدهد.
تکنولوژی آموزشی فرآیند کیفی و خُرد است؛ یعنی به یادگیری تک تک انسانها توجه دارد. به همین دلیل دانشجوی این رشته باید نوعدوست، انساندوست، علاقهمند به دانشآموزان و در عمل صادق باشد. همچنین لازم است از نظر هوشی، توانایی فوقالعادهای داشته و دید هنری داشته باشد.در حال حاضر نیز میبینیم که دانشجویان توانمند این رشته گاه با وسایل بسیار ابتدایی، وسایل جدید و جالبی خلق میکنند. و در نهایت اینکه دانشجوی تکنولوژی آموزشی اگر هدفش ورود به آموزش وپرورش است، نباید ایدهآلگرا باشد چون هنوز تفکر تکنولوژی آموزشی در آموزش وپرورش جا نیفتاده است و فارغالتحصیلان این رشته نباید انتظار داشته باشند که آموختههای خود را خیلی راحت و بدون هیچ مقاومتی در محیط آموزشی پیاده کنند.
گرایش مدیریت و برنامهریزی:
گرایش مدیریت و برنامهریزی آموزشی یک رشته میان رشتهای است که تلفیقی از رشتههای روانشناسی، جامعهشناسی، فلسفه، مدیریت، آمار، زبان خارجی و مشاوره میباشد.هدف این گرایش از یک سو فراهم ساختن فرصتهای یادگیری هر چه بیشتر برای گروههای واجبالتعلیم و علاقهمند به یادگیری و از سوی دیگر تربیت نیروی انسانی ماهر مورد نیاز توسعه اقتصادی کشورها است. در کل مدیریت و برنامهریزی آموزشی، مدیریت بر فعالیتهای یاددهی و یادگیری به منظور ایجاد تغییرات مطلوب در رفتار یادگیرنده و ارزیابی میزان تحقق این تغییرات است.فارغالتحصیل این گرایش به راحتی میتواند علاوه بر پیشبینیهای آموزشی یک کشور، مراحل برنامهریزی آموزشی و مدیریت بر اجرای آن را ترسیم کند و با روشهای بهتر آموزشی، راهنما و مشاور خوبی برای یادگیرندگان باشد.
فلسفه، جامعهشناسی، ریاضیات، آمار، اقتصاد و زبان انگلیسی در این رشته کاربرد و اهمیت بسیاری دارد. دانشجوی این رشته باید نسبت به محیطهای آموزشی جامعه خود، دید عمیقی داشته باشد و روش آموزش کشور خود را بداند تا ظرافتهای رفتاری دانشآموزان را درک کند و در نهایت به تشریح و تشکیل یک برنامهریزی آموزشی صحیح بپردازد.
گرایش آموزش و پرورش پیشدبستانی و دبستانی:
آموزشی که از زمان تولد آغاز و تا شروع اولین کار رسمی دبستان در پایان ششمین سال زندگی کودک ادامه مییابد، بسیار مهم است. زیرا کودکان در چنین سالهایی، مراحل مهم و حساس زندگی خود را از نظیر شخصیتی، اجتماعی و آموزشی پشت سر میگذرانند، و در واقع ۶ سال اولیه زندگی از لحاظ رشد هوش و شکلگیری شخصیت دورانی سرنوشتساز است. از سوی دیگر آموزش وپرورش دبستانی مهمترین حلقه از حلقههای نظام آموزش و پرورش کشور است و کودکان در این دوره در مراحل بسیار مهم رشد جسمانی، عاطفی، ذهنی به سر میبرند، از همینرو توجه به این دوره از آموزش و پرورش باید از اولویت خاصی برخوردار باشد. هدف گرایش آموزش و پرورش پیشدبستانی و دبستانی تربیت متخصصانی است که بتوانند قوای جسمی، عاطفی، روانی، اجتماعی و اخلاقی کودکان پیشدبستانی و دبستانی را پرورش دهند.
تعلیم و تربیت بیش از آنکه علم باشد،فن و هنر است و یک معلم یا مربی باید به یاری فن و هنر خویش مراحل یادگیری را هدایت کند. به همین دلیل دانشجوی این گرایش باید فردی خلاق بوده و از اطلاعات عمومی نسبتاً گسترده و فن بیان خوبی برخوردار باشد و در نهایت از کار با کودکان لذت ببرد.
گرایش آموزش و پرورش کودکان استثنایی
کودکان ودانشآموزان استثنایی به پنج گروه عقبمانده ذهنی و معلول جسمی، ناشنوا و نیمهشنوا، نابینا و نیمهبینا، ناسازگار و تیزهوش تقسیم میشوند و در هر گروه شرایط خاصی برای تعلیم و تربیت آنها وجود دارد . هدف از آموزش و پرورش کودکان استثنایی فراهم آوردن فرصتهای مناسب و امکانات آموزشی ویژه برای این دسته از کودکان است. در این گرایش به کودکان دارای مشکلات ذهنی و جسمی بیشتر پرداخته میشود و متخصصان کودکان استثنایی تلاش میکنند تا با توجه به ویژگیهای عقلانی و جسمانی آنان ، تواناییهای ذهنی و جسمی آنها را به حداکثر برسانند .
دانشجوی این رشته باید صبر و حوصله بسیار داشته و عشق و علاقه وافری به تعلیم و تربیت کودکان استثنایی داشته باشد. در این رشته خلاقیت و تسلط بر فنون و روشهای آموزش، حرف اول را میزند.