اطلاعیه

عدالت سازمانی- مبانی و چارچوب نظری پیشینه تحقیق داخلی و خارجی

کد محصول: PMD97

تعداد صفحات :   ۶۳   صفحه

فرمت فایل WORD

قیمت:    ۱۵۰۰۰تومان

دانلود فایل بلافاصله بعد از خرید

مبانی نظری ، ادبیات ، پیشینه تحقیق داخلی ، پیشینه تحقیق خارجی در مورد  عدالت سازمانی

بخشی از متن

معنای لغوی عدالت

در بیشتر فرهنگ­ها و کتاب­های لغت به تعریف لفظی و لغوی کلمه عدل و عدالت توجه شده است که پرداختن به همه آنها به تفصیل بیش از حد می انجامد، لذا به برخی از آنها به اجمال اشاره می شود:

الف) فرهنگ فارسی معین: در این فرهنگ معانی زیر برای کلمه عدل و عدالت آمده است: ۱ – داد کردن، داد دادن، ۲ – نهادن هر چیزی به جای خود، ۳ – حد وسط میان افراط و تفریط، ۴ – دادگری، انصاف، عدالت مقابل ظلم، ۵ – داد، ۶ – اندازه و حد اعتدال (ندایی ۱۳۷۹، ۶).

ب) حضرت علی (ع) نیز عدل را قرار دادن هر امری در جای خود معنی می فرماید: العدل یضع الامور مواضع­ها (ندایی ۱۳۷۹، ۶).

ج) در مفردات راغب نیز در تعریف عدل آمده است: عدل= العداله و المعادله: لفظی است که در حکم و معنی مساوات است و به اعتبار نزدیک بودن معنی عدل به مساوات در آن مورد هم بکار می­رود.

عدل و عدل= در معنی به هم نزدیکند ولی عدل در چیزهایی است که با بصیرت و آگاهی درک میشود و بکار میرود، مثل احکام. ولی واژه های عدل و عدیل در چیزهایی است که با حواس درک می­شود مثل اوزان، اعداد و پیمانه­ها. پس عدل تقسیط بر اساس استقامت و کمال است. از این رو روایت شده است که “بالعدل قامت السموات و الارض” آگاهی و خبری است بر اینکه هر گاه رکنی از ارکان چهارگانه در عالم افزون بر دیگری یا کم از دیگری می بود جهان بنا بر مقتضای حکمت انتظام می­داشت (ندایی ۱۳۷۹، ۷).

د) در فرهنگ فلسفی بحث مفصلی درباره ریشه لغوی و اصطلاحی عدالت یا صیغه فلسفی وجود دارد. عدالت در لغت به معنی راستی (استقامت) و در شریعت به معنی راستی در راه حق و دوری از مانع و برتری دادن عقل بر هواست. در اصطلاح فقیهان، عدالت پرهیز از گناهان بزرگ و اصرار نکردن در گناهان کوچک و راستگویی و پرهیز از دروغ و رعایت تقوا و دوری از افعال پست است (ندایی ۱۳۷۹، ۹).

 

۲-۱-۲ بحث مفهومی و اصطلاحی عدالت

بعد از ریشه­یابی واژه لغوی عدالت،اینک با توجه به معنی لغوی به بررسی مفهومی و اصطلاحی آن پرداخته می شود. در اینجا با توجه به محدودیت تحقیق، بررسی آرا و افکار همه فیلسوفان و متفکران برای ارائه تعریف امکان ندارد لذا به بررسی عدالت در قرآن و سیره نبوی و اندیشه­های امیرالمومنین (ع) و همچنین نظریه برخی از فیلسوفان مانند افلاطون و استاد مطهری اشاره خواهد شد:

 

۲-۱-۲-۱ عدالت در قرآن

مبنا و زیربنای تمامی اصول، در تمامی اندیشه‌های سیاسی اسلام عدالت است. آیات الهی اشاره دارند که پیامبران را با مشعل‌های هدایت فرستادیم و به آنها کتاب و میزان دادیم تا عدالت را بر پا دارند (عمید زنجانی ۱۳۷۳، ۳۱۱). بنابراین چه بیانی رساتر از این که قرآن استقرار عدالت و گسترش آن را یکی از دو هدف اساسی و فلسفه‌ی بعثت انبیا ذکر کرده و آن را از صفات الهی و بارزترین خصیصه‌ی آفرینش و نیکوترین خصلت انسان معرفی کرده است.

 

الف) «ما رسولان را با براهین روشن به سوی انسان ها فرستادیم و به آنها کتاب و میزان دادیم تا عدالت را بر پا سازند[۱].»

ب) من مأمورم که عدالت را در میان شما برپا سازم[۲].»

ج) «عدالت را پیشه خود سازید؛ زیرا عدالت به تقوا و پاکی انسان نزدیکتر است[۳].»

د) «هرگاه در میان مردم حکم می‌کنید باید براساس عدالت باشد[۴].»

هـ) «خداوند به عدالت پیشگی فرمان دهد[۵].»

اساس حکمیت و حکم و حکومت در قرآن ایجاد قسط و عدل در جامعه است. از سوی دیگر کثرت آیاتی که درباره‌ی عدل و کلمات مترادف و متضاد این واژه است بیانگر اهمیت جایگاه این مفهوم در قرآن است. اصلی‌ترین مترادف‌های قرآنی کلمه‌ی عدل که در قرآن آمده‌اند و با آن ارتباط معنایی دارند، عبارتند از: قسط، قصد، استقامت، وسط، نصیب، حصه، میزان وغیره. همچنین جور – متضاد کلمه عدل – که خود نیز مترادف ظلم است، کمتر در قرآن آمده است. واژه‌های پیش گفته بارها در آیات قرآن به کار رفته‌اند؛ مثلاً کلمه‌ عدل و مشتقات آن ۲۹ بار، و کلمه‌ی ظلم و انشقاقات آن بیش از ۲۹۰ بار در این کتاب آسمانی ذکر شده است. یک صد نص قرآنی پیرامون توصیه به عدالت و مفاهیم مترداف آن (قسط، میزان و …) نازل شده است.

مثلاً در تفسیر آیه‌ی «و السماء رفعها و وضع المیزان»[۶] در تفسیر صافی آمده است:

«مقصود این است که در ساختمان جهان رعایت تعادل شده است، در هر چیز از هر ماده‌ای به قدر لازم استفاده گشته و فاصله‌ها اندازه‌گیری شده است. همچنان که در حدیث نبوی آمده است: «بالعدل قامت السموات و الارض»[۷] نقطه‌ی مقابل عدل به این معنا بی‌تناسبی است نه ظلم (جمعی از مولفان ۱۳۷۳، ۹۴).

پس نظام هستی بر عدل استوار شده و به تعبیر آیات کریمه قرآن، میزان که عبارت دیگر عدل است از یک سو در عالم کیهان و کل نظام هستی حاکم است و از سوی دیگر در نظام حیات انسان باید حاکم باشد تا از محور عدل تجاوز نشود: «الا تطغوا فی المیزان.»[۸]

پس بی‌تردید بر زندگی اجتماعی افراد در جامعه لاجرم باید نظمی حاکم باشد، زیرا استقرار نظم بر پدیده‌های تکوینی و تشریعی مایه‌ی حیات و زندگی است؛ یا به تعبیر دیگر فعالیت و موجودیت هر پدیده‌ای در گرو استقرار نظم است. اشاره به میزان، در آیه‌ی شریفه، همان نظم حاکم بر پدیده‌های تکوینی مورد نظر است، اما وسیله‌ای که بشر برای ایجاد و استقرار نظم در مسائل اجتماعی به کار گرفته است، برقراری حکومت و وضع قوانین و مقررات تشریعی است (اخوان کاظمی ۱۳۸۶، ۵۲).

فهرست مطالب

عدالت سازمانی         ۴

معنای لغوی عدالت    ۴

۲-۱-۲ بحث مفهومی و اصطلاحی عدالت     ۴

۲-۱-۲-۱ عدالت در قرآن     ۵

۲-۱-۲-۲ عدالت در سیره‌ی نبوی    ۶

۲-۱-۲-۳ عدالت در اندیشه سیاسی امام علی (ع)    ۱۰

۲-۱-۲-۴ عدالت از نظر افلاطون      ۱۱

۲-۱-۲-۵ عدالت از دیدگاه شهید مطهری    ۱۲

۲-۱-۳ عدالت صوری و ماهوی        ۱۴

۲-۱-۴ عدالت طبیعی و حقوقی       ۱۴

۲-۱-۵ مروری بر مبانی عدالت در فلسفه اجتماعی غرب     ۱۵

۲-۱-۵-۱ یونان باستان        ۱۵

۲-۱-۵-۲ اروپای پس از رنسانس     ۱۵

۲-۱-۵-۳ غرب معاصر         ۱۶

۲-۱-۵-۴ گستره عدالت در فرهنگ اسلامی  ۱۶

۲-۱-۵-۵ فلسفه       ۱۶

۲-۱-۵-۶ اخلاق       ۱۷

۲-۱-۵-۷ فقه ۱۷

۲-۱-۵-۸ اجتماع و سیاست  ۱۷

۲-۱-۶ موانع استقرار عدالت  ۱۸

۲-۱-۷ عدالت اجتماعی       ۱۸

۲-۱-۸ ابعاد عدالت اجتماعی ۱۹

۲-۱-۸-۱ برابری و مساوات   ۱۹

۲-۱-۸-۲ قانون مندی         ۲۰

۲-۱-۹ راهکارهای تامین عدالت اجتماعی    ۲۱

۲-۱-۹-۱ قانون صحیح        ۲۱

۲-۱-۹-۲ قانون گرایی         ۲۱

۲-۱-۹-۳ اخلاق       ۲۱

۲-۱-۹-۴ شایسته سالاری    ۲۲

۲-۱-۹-۵ نظارت اجتماعی    ۲۲

۲-۱-۹-۶ پیوند استوار حکومت و ملت        ۲۳

۲-۱-۹-۷ زی مردمی داشتن کاگزاران نظام  ۲۳

۲-۱-۹-۸ مبارزه با ستمگران ۲۳

۲-۱-۱۰ مفهوم عدالت سازمانی       ۲۳

۲-۱-۱۱ تعریف عدالت سازمانی       ۲۶

۲-۱-۱۲ مدل عمومی عدالت سازمانی         ۲۷

۲-۱-۱۳ ابعاد عدالت در سازمان       ۲۸

شکل (۲-۱): مؤلفه های عدالت سازمانی (ایوانسویچ و ماتسون ۱۹۹۶، ۵۶۷)  ۲۸

۲-۱-۱۳-۱ عدالت توزیعی    ۲۸

۲-۱-۱۳-۱-۱ نظریه برابری   ۳۱

۲-۱-۱۳-۱-۲ واکنش‌های افراد در مقابل برابری و نابرابری ادراک شده         ۳۲

۲-۱-۱۳-۱-۳ کاربردهای مدیریتی نظریه برابری     ۳۴

۲-۱-۱۳-۱-۴ مدل قضاوت عادلانه   ۳۵

۲-۱-۱۳-۱-۵ معیارهای عدالت توزیعی       ۳۶

۲-۱-۱۳-۲ عدالت رویه ای   ۳۶

۲-۱-۱۳-۲-۱ راهکارهای درک عادلانه رویه ها       ۳۷

۲-۱-۱۳-۳ عدالت تعاملی     ۳۸

۲-۱-۱۴ طبقه‌بندی گرین برگ از عدالت     ۳۹

۲-۱-۱۵ کانون های عدالت سازمانی ۴۱

۲-۱-۱۶ عوامل مؤثر بر درک عدالت در سازمان       ۴۱

شکل (۲-۲): عوامل مؤثر بر درک عدالت در سازمان (امیرخانی ۱۳۸۷، ۹۳)    ۴۲

۲-۱-۱۶-۱ پیامدهایی که شخص از سازمان دریافت می کند        ۴۲

۲-۱-۱۶-۲ رویه های سازمانی        ۴۲

۲-۱-۱۶-۳ خصوصیات ادراک کننده ۴۲

۲-۱-۱۶-۴ ویژگی های شخصیتی    ۴۲

۲-۱-۱۶-۵  ویژگی های جمعیت شناسی    ۴۳

۲-۱-۱۷ نتایج حاصل از درک عدالت در سازمان     ۴۴

شکل (۲-۳): نتایج حاصل از درک عدالت در سازمان ( حسین زاده و ناصری ۱۳۸۶، ۲۰)    ۴۴

۲-۱-۱۷-۱ عملکرد کاری     ۴۴

۲-۱-۱۷-۲ رفتار شهروندی سازمانی ۴۵

۲-۱-۱۷-۳ رفتار خلاف انتظار و ترک شغل  ۴۵

۲-۱-۱۷-۴ واکنش های نگرشی و احساسی نسبت به پیامدهای خاص، سازمان و سرپرست    ۴۵

۲-۱-۱۷-۵  افزایش تعهد سازمانی    ۴۶

۲-۱-۱۷-۶  رضایت شغلی و رضایت مشتری ۴۶

شکل (۲-۴): پیشآیندها و پیامدهای عدالت سازمانی (حسین زاده و ناصری ۱۳۸۶، ۲۰)    ۴۸

۲-۱-۱۸ قوانین شش گانه برای استقرار عدالت سازمانی     ۴۸

۲-۱-۱۹ مدیریت منابع انسانی و عنصر عدالت        ۴۸

۲-۱-۱۹-۱ عدالت در استخدام افراد سازمان ۴۹

۲-۱-۱۹-۲ عدالت در طراحی نظام جبران خدمات   ۴۹

۲-۱-۱۹-۳ عدالت در آموزش کارکنان        ۵۰

۲-۱-۱۹-۴ عدالت در طراحی سیستم های انضباطی         ۵۱

۲-۱-۱۹-۵ عدالت در اخراج کارکنان ۵۱

۲-۱-۱۹-۶ عدالت در طراحی نظامِ ارزیابی کارکنان (تعیین شایستگی)         ۵۲

۲-۱-۲۰ موانع اجرای تحقق عدالت سازمانی ۵۳

شکل (۲-۵): موانع اجرای تحقق  عدالت  سازمانی (پورعزت ۱۳۸۸، ۳۳)         ۵۳

۲-۱-۲۰-۱ تعریف نشدن اهداف و استراتژیها بر محور عدالت         ۵۳

۲-۱-۲۰-۲ محیط     ۵۴

۲-۱-۲۰-۳  اندازه سازمان    ۵۴

۲-۱-۲۰-۴ ساخت قدرت و کنترل   ۵۵

۲-۱-۲۰-۵  موانع آگاهانه     ۵۶

۲-۱-۲۰-۶ موانع نا آگاهانه ( سوء ادراکات)  ۵۶

بررسی تحقیقات انجام شده در مورد عدالت سازمانی ۵۸

۲-۳-۱-۱ تحقیقات انجام شده در داخل کشور       ۵۸

۲-۳-۲-۲ تحقیقات انجام شده در خارج کشور        ۶۰

منابع و مآخذ  ۶۳

فهرست منابع فارسی  ۶۳

فهرست منابع انگلیسی         ۷۰

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Time limit is exhausted. Please reload the CAPTCHA.