متن کامل این فایل موجود نمی باشد فهرست مطالب صرفا برای آشنایی دانشجویان با سر فصل هایمقاله ارائه شده است.
فهرست مطالب
چکیده ۱
مقدمه ۳
۱- بیان مساله ۶
۲- اهمیت تحقیق ۶
۳- هدف تحقیق ۷
۴- روش کار ۷
۵- سوالات ۸
۶- فرضیات ۹
۷- پیشینه ۱۰
۸- ساماندهی موضوع ۱۱
فصل اول ۱۳
آثار جنسیت در عناوین مجرمانه ۱۳
مقدمه ۱۴
۱-۱ عناوین مجرمانه مختص مردان ۱۵
۱-۱-۱ لواط ۱۵
۱-۱-۲ تفخیذ ۱۹
۱-۱-۳ برهنه زیر یک پوشش خوابیدن دو مرد ۲۲
۱-۱-۴ ترک انفاق نسبت به همسر ۲۴
۱-۱-۵ ازدواج با زن شوهردار یا در عده دیگری ۲۶
۱-۱-۶ عدم ثبت واقعه ازدواج دائم ۲۹
۱-۱-۷ عدم ثبت طلاق ۳۰
۱-۱-۸ عدم ثبت رجوع ۳۲
۱-۱-۹ ازدواج قبل از بلوغ دختر ۳۴
۱-۱-۱۰ انکار زوجیت ۳۶
۱-۲ عناوین مجرمانه مختص زنان ۳۸
۱-۲-۱ مساحقه ۳۸
۱-۲-۲ برهنه زیر یک پوشش قرار گرفتن دو زن ۴۰
۱-۲-۳ بدحجابی ۴۳
۱-۲-۴ ازدواج زن شوهردار یا در عده با دیگری ۴۵
۱-۲-۵ ادعای زوجیت و مطالبه حقوق مالی ناشی از ازدواج برخلاف واقع ۴۷
فصل دوم ۵۱
آثار جنسیت در سن و میزان مسئولیت کیفری و مجازات ۵۱
مقدمه ۵۲
۲-۱ تاثیر جنسیت در سن مسئولیت کیفری و میزان مسئولیت و دیه ۵۳
۲-۱-۱ اثر جنسیت در سن مسئولیت کیفری ۵۳
۲-۱-۲-۱ عاقله ۵۸
۲-۲-۲-۱-۱ درجه و محدوده مسئولیت عاقله ۵۹
۲-۱-۲-۱-۲ اثر جنسیت در عاقله ۶۲
۲-۱-۳ تاثیر جنسیت در میزان دیه ۶۴
۲-۱-۳-۱ دیه قتل ۶۶
۲-۱-۳-۲ دیه عضو ۶۸
۲-۱-۳-۳ دیه ضرب و جرح ۷۱
۲-۱-۳-۴ صدماتی که نیاز به ارش دارد ۷۳
۲-۲ آثار جنسیت در میزان مجازات ۷۴
۲-۲-۱ اثر جنسیت در تخفیف مجازات ۷۵
۲-۲-۱-۱ موارد تخفیف مجازات مردان در مقایسه با مجازات زنان ۷۶
۲-۲-۱-۱-۱ عدم حد در صورت تکرار خوابیدن دو مرد زیر یک پوشش ۷۶
۲-۲-۱-۱-۲ نسبت دادن زنا یا لواط توسط پدر یا جد پدری ۷۷
۲-۲-۱-۱-۲-۱ پدر یا جد پدری و فرزند هر دو مسلمان یا نامسلمان باشند ۸۰
۲-۲-۱-۱-۲-۲ پدر یا جد پدری و فرزند یکی مسلمان و دیگری نامسلمان باشد ۸۱
۲-۲-۱-۱-۳ قذف همسر متوفی توسط شوهرش ۸۲
۲-۲-۱-۱-۳-۱ هر دو مسلمان یا نامسلمان باشند ۸۵
۲-۲-۱-۱-۳-۲ یکی مسلمان دیگری نامسلمان باشد ۸۷
۲-۲-۱-۱-۴ سرقت پدر از مال فرزند ۹۰
۲-۲-۱-۱-۵ قتل فرزند توسط جد یا جد پدری ۹۲
۲-۲-۱-۱-۵-۱ پدر یا جد پدری و فرزند هر دو مسلمان یا کافر باشند ۹۴
۲-۲-۱-۱-۵-۲ پدر یا جد پدری و فرزند یکی مسلمان، دیگری کافر باشد ۹۴
۲-۲-۱-۱-۵-۳ قتل فرزند حاصل از زنا ۹۶
۲-۲-۱-۱-۵-۴ قتل فرزند رضاعی ۹۶
۲-۲-۱-۱-۵-۵ قتل فرزند حاصل از لقاح مصنوعی ۹۷
۲-۲-۱-۱-۶ ایراد صدمات بدنی زن توسط مرد ۱۰۰
۲-۲-۱-۱-۷ جواز قتل و ضرب و جرح همسر ومرد اجنبی ۱۰۲
۲-۲-۱-۲ موارد تخفیف مجازات زنان در مقایسه با مجازات مردان ۱۰۴
۲-۲-۱-۲-۱ حد زنا ۱۰۴
۲-۲-۱-۲-۱-۱- زنا با زن پدر ۱۰۴
۲-۲-۱-۲-۱-۲- زنای غیر مسلمان با زن مسلمان ۱۰۷
۲-۲-۱-۲-۱-۳ زنای محصنه با نابالغ ۱۰۷
۳-۲-۱-۲-۱-۴ زنای زن متاهل قبل از دخول ۱۰۸
۲-۲-۱-۲-۲ همجنس بازی ۱۱۰
۲-۲-۱-۲-۳ قوادی ۱۱۱
۲-۲-۱-۲-۴ تعرض نسبت به زنان ۱۱۲
۲-۲-۱-۲-۵ مزاحمت برای زنان ۱۱۴
۲-۲-۱-۲-۶ توهین به زنان در اماکن عمومی و معابر ۱۱۵
۲-۲-۱-۲-۷ رعایت موازین شرعی در مورد متهمین زن هنگام بازجویی ۱۱۶
فصل سوم ۱۱۹
آثار جنسیت در اثبات جرم و اجرای مجازات ۱۱۹
مقدمه ۱۲۰
۳-۱ آثار جنسیت در اثبات جرم ۱۲۰
۳-۱-۱ شهادت ۱۲۱
۳-۱-۱ تاثیر جنسیت در اعتبار شهادت ۱۲۳
۳-۱-۱-۱-۱ عدم اعتبار شهادت مرد ۱۲۴
۳-۱-۱-۱-۲ عدم اعتبار مطلق شهادت زن و اعتبار شهادت مرد ۱۲۵
۳-۱-۱-۱-۳ عدم پذیرش گواهی زن بدون همراهی مرد ۱۲۶
۳-۱-۲ قسامه ۱۲۹
۳-۱-۲-۱ موارد قسامه ۱۳۰
۳-۱-۲-۲ نصاب قسامه ۱۳۲
۳-۲ آثار جنسیت در اجرای مجازات ۱۳۷
۳-۲-۱ اجرای مجازات مردان ۱۳۷
۳-۲-۱-۱ اجرای قصاص ۱۳۸
۳-۲-۱-۱-۱ قتل فرزند توسط پدر یا جد پدری ۱۳۸
۳-۲-۱-۱-۲ قتل زن توسط مرد ۱۴۰
۳-۲-۱-۱-۳ قتل خنثی توسط مرد ۱۴۱
۳-۲-۱-۱-۴ قطع عضو یا جرح زن توسط مرد ۱۴۲
۳-۲-۱-۲ شیوه و کیفیت اجرای مجازات در قیاس با زنان ۱۴۳
۳-۲-۱-۲-۱ اجرای حد رجم ۱۴۳
۳-۲-۱-۲-۲ اجرای حد جلد ۱۴۶
۳-۲-۲-۱ اجرای مجازات زنان ۱۴۹
۳-۲-۲-۱ تاخیر در اجرای مجازات ۱۵۰
۳-۲-۲-۱-۱ موارد تاخیر در اجرای مجازات ۱۵۰
۳-۲-۲-۱-۲ مجازاتهای قابل تاخیر ۱۵۶
نتیجه گیری ۱۶۲
پیشنهاد ها ۱۶۸
منابع و مآخذ ۱۷۴
Abstract 180
چکیده
در این پژوهش تاثیرات جنسیت در حقوق کیفری ایران با مراجعه و ملاحظه قوانین و مقررات اعم از ماهوی و شکلی مورد بررسی قرار گرفت که مقنن با مد نظر قرار دادن جنسیت زن و مرد،تفاوت و تمایز در برخی موضوعات را اعمال کرده است. در عناوین مجرمانه جرایمی شناسایی گردیده است که مختص جنس معینی بوده و در سن مسئولیت کیفری و زمان آن زن و مرد وضعیت یکسانی ندارند. به نحوی که شروع مسئولیت کیفری زن زودتر از مرد است. در میزان دیه و پذیرش پرداخت دیه دیگری شرایط مساوی بین آنان حاکم نیست و زن جزء افرادی که عهدهدار دیه دیگران هستند، محسوب نمیگردد. در تخفیف و تشدید مجازات اثر جنسیت قابلملاحظه و موارد تخفیف مجازات هر یک در مقایسه با دیگری احصاء شده است. اثبات جرم و اجرای مجازات مباحثی میباشند که زن و یا مرد بودن در آن بیتاثیر نیست. شهادت زنان در بعضی جرایم قابل پذیرش نبوده و در قسامه جز زمانی که مدعی یا مدعیعلیه باشند، نقشی ندارند. در قتل عمد اگر قاتل پدرو یا جدپدری باشد، اجرای قصاص ممکن نیست و چنانچه مقتول زن باشد، باید ابتدا نصف دیه مرد را پرداخت، آنگاه قصاص را اجرا کرد. قانونگذار در شیوه و کیفیت اجرای حد رجم و حد جلد و موارد تاخیر اجرای مجازات و مجازاتهای قابل تاخیر نیز جنسیت را مؤثر و بین زن و مرد تفاوت قائل شده است.
مقدمه
انسان به عنوان کسی که خداوند به او بزرگواری بخشیده و بر تمام آفریدگان جهان برتری داده و در زمین جانشین خود قرار داده، حقوقی را نیز دارا است. همان انسانی که چنان مقام و منزلتی را دارا است، وظایف و تکالیفی نیز برای او مقرر گردیده تا بتواند در جمع بین حق و تکلیف و عمل به آن به هدف نهایی که قرب الیالله است نائل شود. انسانها از لحاظ توانایی و شایستگی و ارزش در جهت تکامل هیچگونه تفاوتی با یکدیگر ندارند و در دارا شدن حق و تکلیف نیز نمیتوان برای آنها تفاوتی قائل شد. لیکن هر گاه اجتماعی را به وجود آورند، در اعمال و اجرای حق در جهت نظم بخشیدن به جامعه و روابط اجتماعی و دیگر امور مربوط به آن ممکن است به لحاظ شرایط و اقتضائات جامعه و طبیعت ذاتی بشر، تمایزاتی از جهات گوناگون پدید آید. در عالم حقوق همه انسانها در برابر قانون یکسان بوده و فرقی بین آنان وجود ندارد. در حقوق کیفری که قواعد آن آمره و مربوط به نظم عمومی جامعه است، وضعیت حاکم، برای همه شرایط مساوی را مقرر مینماید. در حقوق کیفری ایران که ملهم از حقوق اسلامی است، هیچگونه تبعیضی علیه هیچ فردی روا نمیشود. اصولاً از نظر قانونگذار جنسیت در وضع مقررات و تعیین عناوین کیفری و دلایل اثبات جرم و میزان مجازات و مسئولیت بیتاثیر است و همه افراد از نگاه قانون برابر فرض شدهاند، اما این اصل با توجه به عرف و اعتقادات حاکم بر جامعه در موارد خاصی که مربوط به خلقت ذاتی و میزان حضور در اجتماع و فعالیتها و نوع روابط و کارکرد و ویژگیهای فیزیکی و روحی افراد میشود، ثابت و لایتغیر نیست و تحت تاثیر جنسیت موجب تصویب مقرراتی شده که با بررسی آن تفاوت بین دو جنس در موضوعات مختلف آشکار میگردد. زیرا حقوق جزا رشتهای است که از یک سو به جرایم و واکنشهای کیفری و از طرف دیگر به چگونگی اثبات و اجرای آن پرداخته است، که در این میان هر یک از زن و مرد را میتوان در تاثیرگذاری جنبههای مختلف حقوق جزا موثر تلقی نمود. مقنن جمهوری اسلامی ایران در مسئول دانستن افراد در امور کیفری ضمن توجه به جنس آنان زمان شروع مسئولیت هر یک را متفاوت از دیگری و در تعیین عناوینی که دارای مجازات و وصف مجرمانه است روشی را برگزیده که زن و یا مرد بودن عنوان خاص خود را داشته باشد و چنانچه درمقام اثبات جرم به عنوان دلیل مثبت ان باشد اثارهریک متغیراست.درحقوق کیفری ایران نوع و میزان مجازاتی که در بعضی جرایم برای مرد مقرر گردیده در همان موضوع با مجازات جنس مخالف فرق دارد ودر اجرای مجازات ضمن وجود اختلاف وتفاوت در شیوه وکیفیت اجرا مواردی که موجب تاخیرمیشوندو مجازاتهای قابل تاخیر برای مرد و زن یکسان نمیباشد، وضع چنین مقرراتی باعث شده است تا عدهای آن را برتری مرد نسبت به زن و تبعیض (چه مثبت و چه منفی) علیه زنان و مخالف حقوق بشر تلقی کنند و علیه مقررات که عمدتاً بخشی است که از حقوق اسلامی اقتباس شده است، موضعگیری و انتقاد و تبلیغ نمایند. همین امر سبب طرح مسائل و مباحث مربوط به حقوق زن در جهت دفاع و حمایت از زنان برای داشتن حقوق مشابه و یا مساوی با مردان گردیده است. اما در مورد مردان با نگرشی که در بعضی افراد وجود دارد مبنی بر برتری نسبت به زن، تلاشی در جهت شناسایی حقوق واقعی و قانونی آنان تحت عنوان حقوق مرد و امثال آن صورت نگرفته است. آنچه مرا در انتخاب عنوان پایاننامه ترغیب نمود همین امر و مباحث مربوط به حقوق زن و مرد و تفاوتهای بین آن دو و عدم وجود منبع و موضوع جامع در امور کیفری هر دو جنس – که بتوان به آسانی بهره برد- می باشد. درباره موضوع انتخابی با بررسی قوانین و مقررات کیفری و منابع مرتبط ضمن شناسایی عناوین و مسائل گوناگون که تاثیرپذیر از جنسیت بوده است، هر یک از مسائل توصیف و بعضاً تحلیل خواهد شد، به طوری که مطالعه و مراجعهکننده به رساله قادر خواهد بود مسائل کیفری مربوط به هر جنس را فراگرفته و بشناسد.
نظر به اینکه انعکاس ابعاد مختلف این پژوهش در مقدمه آسان نیست لذا به صورت خلاصه در چند بند ذیل ارائه میگردد:
۱- بیان مساله
با توجه به موضوع تحقیق، جنسیت یعنی مرد و یا زن بودن را در قلمرو حقوق کیفری ایران مورد مطالعه قرار داده و آثار و مسائلی را که در این زمینه وجود دارد، با مراجعه به قوانین و مقررات کیفری اعم از ماهوی و شکلی شناسایی و سپس تحت عناوین خاص تقسیم بندی کرده، آنگاه هر یک را بررسی خواهیم کرد. به عبارت دیگر موضوعاتی را که قانونگذار جمهوری اسلامی ایران با مد نظر قرار دادن جنسیت وضع و تصویب نموده که مبین تفاوت بین آنان است، در این پژوهش خواهد آمد.
۲- اهمیت تحقیق
پژوهش حاضر به دلیل سبک و سیاق خاص و به لحاظ مطالعه و بررسی در جنبههای مختلف و متفاوت تاثیرات زن و مرد در حقوق کیفری ایران اهمیت فراوانی دارد. به تعبیر دیگر، این تحقیق از آن جهت مهم است که چون به حقوق زن و مرد در امور کیفری مربوط میشود و این موضوع نیز از جهات گوناگون قابل توجه مراکز علمی و اندیشمندان و به نحوی از مباحث روز میباشد.
۳- هدف تحقیق
در این تحقیق سعی داریم مواد قانونی اعم از ماهوی و شکلی را که در آن از کلمات زن و یا مرد استفاده شده و از محتوای آن معانی جنسیت استفاده میشود و تفاوتهایی از نظر ایجاد حق، تکلیف و اعمال و اجرای مجازاتها و نحوه اثبات جرایم به وجود آورده است را شناسایی و استخراج و دستهبندی کنیم تا با آگاهی دادن افراد نسبت به وجود تفاوت و اختلاف جزئی در امورکیفری که با عنایت به شرایط و طبیعت ذاتی و روحی امری عادی است، از سوءبرداشت و تفکر برتری مرد و تبعیض علیه زنان اجتناب و آگاهی پیدا کنند که قانونگذار نسبت به زنان در قیاس با جنس مخالف در بعضی موارد نظر به تخفیف و ارفاق داشته و در موضوعات دیگر همین وضعیت را در مورد مردان نیز اعمال نموده است.
۴- روش کار
این پژوهش در خصوص حقوق کیفری و به شیوه توصیفی- تحلیلی، به روش کتابخانهای و با مراجعه به کتب حقوقی و فقهی و سایر کتب مرتبط و پایاننامهها و مقالات حقوقی و مجلات و غیره گردآوری شده است.